براساس تحقیقات منتشرشده درJournal of Physical Therapy Science و همچنین اظهارات دکتر «سوزان لانگ»، فیزیوتراپیست بالینی در مرکز توانبخشی مایو کلینیک، تعداد جلسات فیزیوتراپی بسته به شدت و نوع آسیب بیمار مشخص می شود. همچنین در مطالعه ای مشخص شد افرادی که برنامه فیزیوتراپی در منزل را به طور منظم دنبال می کنند، تا ۴۰٪ سریع تر به عملکرد طبیعی خود بازمی گردند. به گفته متخصصان، هیچ نسخه واحدی برای تعداد جلسات وجود ندارد و درمان باید متناسب با شرایط فردی تنظیم شود.
همچنین دکتر لانگ می گوید:
«شروع به موقع فیزیوتراپی و تداوم جلسات، کلید بهبود سریع تر و کاهش عوارض مزمن است.»
با توجه به بحث تعداد جلسات فیزیوتراپی و مدت زمان هر دوره آن در این مقاله از هومژانس، به این سوال پاسخ می‌دهیم که برای بهبودی کامل، به چه تعداد جلسات فیزیوتراپی نیاز است؟ همچنین به این می پردازیم که جلسه فیزیوتراپی چگونه است. اگر سوالاتی مثل تفاوت جلسات برای زانو، کمر یا گردن دارید یا می‌خواهید بدانید قیمت ده جلسه چقدر است با ما همراه باشید.
بیمار به چند جلسه فیزیوتراپی نیاز دارد؟
تعداد جلسات فیزیوتراپی برای هر فرد متفاوت است و به نوع و شدت آسیب، سن بیمار، میزان درد و پاسخ بدن به درمان بستگی دارد. برخی افراد ممکن است فقط به چند جلسه نیاز داشته باشند، در حالی که دیگران ممکن است هفته ها یا حتی ماه ها به فیزیوتراپی منظم احتیاج داشته باشند.
به طور میانگین، بیشتر بیماران بین ۶ تا ۱۲ جلسه را طی چند هفته پشت سر می گذارند تا بهبود قابل توجهی را تجربه کنند. فیزیوتراپیست پس از ارزیابی وضعیت بیمار در جلسه اول، برنامه درمانی مناسب را پیشنهاد می دهد. همکاری بیمار، انجام تمرینات خانگی و پیگیری منظم جلسات، نقش مهمی در کوتاه تر شدن دوره درمان دارد و می تواند به بهبودی سریع تر کمک کند.
در جلسه اول فیزیوتراپی چه اتفاقی می افتد؟
جلسه اول فیزیوتراپی بیشتر به ارزیابی و شناخت وضعیت بیمار اختصاص دارد تا درمان. در این جلسه، فیزیوتراپیست با بیمار گفت وگو می کند تا اطلاعاتی درباره سابقه پزشکی، نوع آسیب، شدت درد و علائمی که تجربه می شود به دست آورد. سپس معاینه فیزیکی انجام می شود که ممکن است شامل بررسی دامنه حرکت، قدرت عضلات، وضعیت قرارگیری بدن، الگوهای حرکتی و میزان درد باشد.
پس از ارزیابی اولیه، فیزیوتراپیست یک برنامه درمانی متناسب با نیازهای بیمار طراحی می کند و درباره تعداد تقریبی جلسات، نوع درمان ها و تمریناتی که باید در خانه انجام شود توضیح می دهد. در برخی موارد، درمان اولیه مانند تمرینات سبک، ماساژ یا استفاده از دستگاه های الکتروتراپی نیز در همین جلسه انجام می شود. هدف این جلسه، شناخت کامل شرایط بیمار و ایجاد یک مسیر درمانی موثر و ایمن برای بهبودی است.
جلسات فیزیوتراپی چقدر طول می کشد؟
مدت و تعداد جلسات فیزیوتراپی موضوعی است که ذهن بسیاری از بیماران را درگیر می کند. هر آسیب دیدگی بسته به محل، شدت و شرایط جسمی بیمار نیاز به برنامه درمانی خاص خود دارد. در ادامه، مدت زمان هر جلسه فیزیوتراپی و تعداد تقریبی جلسات مورد نیاز برای درمان نواحی مختلف بدن را بررسی می کنیم:
| ناحیه بدن | تعداد جلسات فیزیوتراپی | توضیحات |
| زانو | ۸ تا ۱۲ جلسه | برای آسیب‌های شایع مانند کشیدگی رباط و پارگی مینیسک، آرتروز و بعد از جراحی. |
| کمر | ۶ تا ۱۰ جلسه | برای دردهای ناشی از اسپاسم عضلانی و فعالیت زیاد، بیرون زدگی دیسک یا آسیب عصبی. |
| گردن | ۵ تا ۸ جلسه | برای گردن درد ناشی از وضعیت نادرست بدن یا تصادف، یا مشکلات مزمن مانند آرتروز. |
| لگن | ۱۰ تا ۱۵ جلسه | برای آسیب‌های ناشی از زمین خوردن، التهاب مفصل یا بعد از جراحی تعویض مفصل. |
| دست | ۶ تا ۱۰ جلسه | برای شکستگی، کشیدگی تاندون‌ها، التهاب اعصاب یا سندرم تونل کارپ. |
| پا | ۸ تا ۱۲ جلسه | برای پیچ خوردگی مچ پا، کشیدگی عضلات، آسیب دیدگی تاندون آشیل یا بعد از جراحی. |
1. تعداد جلسات فیزیوتراپی زانو
در آسیب های شایع زانو مانند کشیدگی رباط، پارگی مینیسک یا آرتروز، بین ۸ تا ۱۲ جلسه فیزیوتراپی مورد نیاز است. اگر بیمار تحت عمل جراحی قرار گرفته باشد، مانند تعویض مفصل زانو، ممکن است دوره درمان طولانی تر شود و به ۲۰ جلسه یا بیشتر نیز برسد. در طول جلسات، تمرکز بر کاهش درد، بازیابی دامنه حرکتی و تقویت عضلات اطراف مفصل زانو است. فیزیوتراپی مینیسک زانو همچنین به بهبود تعادل و جلوگیری از آسیب های بعدی کمک می کند. رعایت دقیق برنامه تمرینی در خانه نیز نقش مهمی در روند بهبود دارد.
2. تعداد جلسات فیزیوتراپی کمر
کمردرد یکی از رایج ترین دلایل مراجعه به فیزیوتراپی است. در مواردی که کمردرد ناشی از اسپاسم عضلانی یا فعالیت زیاد باشد، بین ۶ تا ۱۰ جلسه فیزیوتراپی کافی خواهد بود. اما در شرایطی مانند بیرون زدگی دیسک، آسیب عصبی یا دردهای مزمن، تعداد جلسات فیزیوتراپی برای کمر می تواند افزایش یابد و تا ۱۵ یا ۲۰ جلسه ادامه داشته باشد. تمرکز درمان بر کاهش فشار از روی اعصاب، تقویت عضلات مرکزی بدن و آموزش وضعیت صحیح بدن در هنگام نشستن، ایستادن و حرکت است. پیگیری منظم جلسات نقش بسیار مهمی در جلوگیری از بازگشت درد دارد.
3. تعداد جلسات فیزیوتراپی گردن
گردن درد ممکن است به دلایل مختلفی از جمله وضعیت نادرست بدن، کار طولانی با کامپیوتر، تصادف یا مشکلات دیسک ایجاد شود. در بسیاری از موارد، بین ۵ تا ۸ جلسه فیزیوتراپی برای بهبود علائم کافی است. با این حال، در شرایط مزمن یا مشکلات ساختاری مانند آرتروز یا بیرون زدگی دیسک گردن، تعداد جلسات فیزیرتراپی گردن ممکن است افزایش یابد. درمان شامل تمرینات کششی، تقویتی، درمان دستی و اصلاح الگوهای حرکتی است. همچنین فیزیوتراپیست به بیمار کمک می کند تا با اصلاح عادات روزمره از بروز مجدد درد جلوگیری کند.
4. تعداد جلسات لگن
درمان فیزیوتراپی برای لگن در مواردی مانند آسیب دیدگی ناشی از زمین خوردن، التهاب مفصل یا پس از جراحی هایی مثل تعویض مفصل لگن انجام می شود. تعداد جلسات مورد نیاز بین ۱۰ تا ۱۵ جلسه است، اما این عدد ممکن است بسته به شرایط بیمار تغییر کند.
تمرینات ارائه شده در این جلسات با هدف تقویت عضلات اطراف لگن، افزایش دامنه حرکتی و کاهش درد طراحی می شوند. همچنین برای بهبود تعادل و تسهیل در راه رفتن، تمرینات تخصصی انجام می شود. پیگیری مداوم جلسات برای بازگشت به فعالیت های روزمره اهمیت زیادی دارد.
5. تعداد جلسات دست
آسیب های دست شامل شکستگی، کشیدگی تاندون ها، التهاب اعصاب یا شرایطی مانند سندرم تونل کارپ هستند. در بیشتر این موارد، بین ۶ تا ۱۰ جلسه فیزیوتراپی کافی است. جلسات درمانی شامل تمرینات مخصوص برای بهبود حرکت مفاصل انگشتان و مچ، تقویت عضلات کوچک دست و کاهش درد هستند. همچنین در صورت وجود محدودیت حرکتی، درمان های دستی یا استفاده از تجهیزات خاص نیز انجام می شود. آموزش تمرینات خانگی مانند روش های فیزیوتراپی عصب دست، بخش مهمی از فرآیند درمان به شمار می رود.
6. تعداد جلسات پا
در مواردی مانند پیچ خوردگی مچ پا، کشیدگی عضلات، آسیب دیدگی تاندون آشیل یا حتی پس از جراحی پا، بین ۸ تا ۱۲ جلسه فیزیوتراپی پا مورد نیاز است. این جلسات شامل تمرینات برای بازگرداندن تعادل، تقویت عضلات ساق و پا و افزایش انعطاف پذیری هستند. در مواردی از مدالیته هایی مانند ماساژ، تحریک الکتریکی یا تمرینات در آب استفاده می شود. هدف اصلی کاهش درد، بهبود حرکت طبیعی پا و پیشگیری از آسیب های احتمالی در آینده است. همکاری بیمار در تمرینات خانگی، روند درمان را سریع تر و مؤثرتر می کند.
قیمت ده جلسه فیزیوتراپی چقدر است؟
هزینه تعداد جلسات فیزیوتراپی بسته به محل کلینیک، نوع آسیب، تجربه فیزیوتراپیست، تجهیزات مورد استفاده و مدت زمان هر جلسه متفاوت است و برخی از مهمترین عوامل آن، عبارتند از:
برای تعیین قیمت ده جلسه فیزیوتراپی، چندین عامل مؤثر وجود دارد که می‌توانند هزینه‌ها را تحت تأثیر قرار دهند:
- محل جغرافیایی کلینیک: کلینیک‌های واقع در شهرهای بزرگ یا مناطق مرکزی معمولاً هزینه بیشتری دارند. این تفاوت به دلیل هزینه‌های بالاتر اجاره و سایر عوامل جغرافیایی است.
- مدت زمان هر جلسه: جلسات فیزیوتراپی معمولاً بین ۳۰ تا ۶۰ دقیقه طول می‌کشند، اما در صورتی که مدت زمان هر جلسه طولانی‌تر باشد (مثلاً ۵۰ تا ۸۰ دقیقه)، هزینه آن بیشتر خواهد بود.
- تجربه و تخصص فیزیوتراپیست: فیزیوتراپیست‌هایی که تجربه بیشتری دارند یا در زمینه‌های خاصی مانند درمان آسیب‌های ورزشی یا مشکلات عصبی تخصص دارند، هزینه بالاتری برای درمان دریافت می‌کنند.
- نوع خدمات ارائه شده: اگر در طول درمان از دستگاه‌های پیشرفته، ماساژ تخصصی یا تکنیک‌های دستی استفاده شود، این موارد به افزایش هزینه جلسات فیزیوتراپی کمک می‌کنند.
- نوع آسیب یا بیماری: درمان آسیب‌های پیچیده‌تر، مانند مشکلات پس از جراحی یا بیماری‌های عصبی، معمولاً گران‌تر است، زیرا نیاز به تخصص و درمان‌های طولانی‌تری دارند.
- بیمه درمانی: در صورتی که بیمه درمانی هزینه جلسات را پوشش دهد، بخشی از هزینه‌ها ممکن است کاهش یابد یا حتی به طور کامل توسط بیمه پرداخت شود.
- طرح‌های تخفیفی یا پکیج‌های درمانی: برخی کلینیک‌ها برای خرید پکیج‌های درمانی (مثلاً ده جلسه به طور یکجا) تخفیف‌هایی به بیماران می‌دهند که می‌تواند هزینه‌های درمان را کاهش دهد.
در نهایت، تصمیم‌گیری برای خرید پکیج درمانی به نیاز و شرایط بیمار بستگی دارد، و انتخاب درست می‌تواند تأثیر زیادی در کاهش هزینه‌های درمانی داشته باشد. با توجه به این عوامل، بهتر است پیش از شروع درمان، با کلینیک مورد نظر مشورت کنید و اطلاعات دقیق تری درباره هزینه ها دریافت نمایید.
بهترین فاصله بین جلسات فیزیوتراپی چقدر است؟
فاصله مناسب بین جلسات فیزیوتراپی به نوع و شدت آسیب بستگی دارد، اما در بیشتر موارد، توصیه می شود جلسات در ابتدا دو تا سه بار در هفته برگزار شوند. این برنامه به بدن فرصت می دهد تا به درمان واکنش نشان دهد و از فشار بیش از حد جلوگیری شود.
پس از بهبود نسبی، تعداد جلسات به تدریج کاهش پیدا می کند و ممکن است به هفته ای یک بار یا حتی کمتر برسد. هدف از تعیین فاصله مناسب، حفظ پیوستگی درمان و در عین حال فراهم کردن زمان کافی برای ریکاوری عضلات و بافت های آسیب دیده است.
تعداد جلسات فیزیوتراپی چگونه و بر چه اساس تعیین می شود؟
تعداد جلسات فیزیوتراپی بر اساس عوامل مختلفی مشخص می شود که هم به وضعیت جسمی بیمار و هم به همکاری او در روند درمان بستگی دارد. دکتر «جفری برنز»، فیزیوتراپیست و پژوهشگر برجسته در مرکز توانبخشی جان هاپکینز می گوید: «یک برنامه فیزیوتراپی موثر باید مانند یک نقشه راه باشد که بر اساس نیازهای خاص هر بیمار طراحی می شود، نه یک برنامه از پیش تعیین شده برای همه.»
1. شدت درد
اگر درد بیمار شدید باشد، تعداد جلسات فیزیرتراپی بیشتر خواهد بود تا ابتدا کنترل درد انجام شود و سپس روی تقویت و بازسازی عضلات تمرکز شود. دردهای خفیف تر با جلسات کمتر بهبود می یابند. آسیب های تازه و حاد نیازمند جلسات منظم و فشرده تری هستند. اما اگر آسیبی قدیمی و مزمن باشد مانند فیزیوتراپی غدد لنفاوی، درمان ممکن است مدت بیشتری طول بکشد و تعداد جلسات فیزیوتراپی هم بیشتر شود، چراکه بدن به زمان بیشتری برای ترمیم نیاز دارد.
2. علل درد و آسیب
نوع عامل ایجادکننده درد در تعیین روش و تعداد جلسات تاثیر زیادی دارد. به عنوان مثال، درد ناشی از وضعیت بدنی نادرست ممکن است با آموزش و تمرینات اصلاحی در چند جلسه کنترل شود، اما درد ناشی از آسیب جدی مانند شکستگی یا جراحی، نیازمند برنامه درمانی بلندمدت است.
3. مشارکت بیمار در مراقبت و بهبودی
هرچقدر بیمار در انجام تمرینات خانگی، حضور منظم در جلسات و رعایت توصیه های فیزیوتراپیست فعال تر باشد، سرعت بهبودی بیشتر می شود و احتمالا به جلسات کمتری نیاز خواهد بود. اهداف فردی بیمار نیز در تعداد جلسات فیزیوتراپی تاثیرگذار است. برخی افراد تنها به دنبال کاهش درد هستند، در حالی که دیگران ممکن است هدفشان بازگشت کامل به ورزش یا فعالیت های خاص باشد. بر اساس این اهداف، تعداد جلسات تنظیم می شود.
مدت زمان هر جلسه فیزیوتراپی چقدر است؟
مدت زمان هر جلسه فیزیوتراپی بسته به نیاز بیمار و نوع درمان متفاوت است. فیزیوتراپیست با توجه به شدت آسیب، تعداد نواحی درگیر و هدف درمان، طول هر جلسه را مشخص می کند. به طور کلی، جلسات فیزیوتراپی در سه بازه زمانی رایج برگزار می شوند:
- جلسات ۲۵ دقیقه ای برای بیمارانی مناسب هستند که به درمان های سریع، تمرینات سبک یا بررسی دوره ای وضعیت نیاز دارند. در این مدت کوتاه، تمرکز روی یک بخش خاص بدن است و می توان تمرینات اصلاحی یا حرکتی را انجام داد. این جلسات همچنین برای نظارت بر روند بهبودی هم کاربرد دارند.
- جلسات ۵۰ دقیقه ای رایج ترین نوع جلسات هستند و برای اکثر بیماران مناسب اند. این زمان برای انجام تمرینات تخصصی، استفاده از دستگاه های فیزیوتراپی، درمان دستی و ماساژ عضلات کافی است. بیمارانی که به درمان کامل یک ناحیه از بدن نیاز دارند، معمولا از این نوع جلسات بهره می برند.
- جلسات ۸۰ دقیقه ای بیشتر برای بیماران با آسیب های گسترده یا چند ناحیه ای استفاده می شود. این جلسات فرصت کافی برای ترکیب انواع روش های درمانی، تمرینات عمیق و ماساژ کامل بدن را فراهم می کنند. اگر نیاز به درمان تخصصی و جامع باشد، این مدت زمان بهترین انتخاب است.
نکات کلیدی برای آمادگی در هر جلسه فیزیوتراپی
برای داشتن تجربه‌ای بهتر و مؤثرتر از جلسات فیزیوتراپی، رعایت برخی نکات ساده می‌تواند به بهبود روند درمان کمک کرده و تعامل شما با فیزیوتراپیست را تسهیل کند. در ادامه، چند نکته مهم برای به حداکثر رساندن فواید جلسات فیزیوتراپی آورده شده است:
- لباس راحت و کشسان بپوشید تا حرکت دادن اندام ها بدون محدودیت انجام شود.
- ۵ تا ۱۰ دقیقه زودتر از زمان مقرر به کلینیک مراجعه کنید تا بدن و ذهن تان برای تمرین آماده شود.
- در صورت داشتن مدارک پزشکی قبلی، مانند عکس برداری یا نتایج آزمایش، آن ها را همراه داشته باشید.
- از فیزیوتراپیست درباره آنچه در جلسه انجام خواهد شد سوال بپرسید تا آگاهانه تر در درمان شرکت کنید.
- در صورت داشتن درد یا علائم جدید، حتما پیش از شروع جلسه آن را به فیزیوتراپیست اطلاع دهید.
- وعده غذایی سنگین قبل از جلسه نخورید تا در طول تمرین احساس سنگینی یا ناراحتی نداشته باشید.
- یک بطری آب همراه داشته باشید تا در صورت نیاز بدن تان را هیدراته نگه دارید.
- تمرینات خانگی که در جلسات قبل آموزش داده شده اند را مرور کنید و اگر انجام نداده اید، دلیل آن را توضیح دهید.
- در صورت مصرف دارو، نوع و زمان مصرف آن را با فیزیوتراپیست در میان بگذارید.
- نگرش مثبت و انگیزه برای بهبود داشته باشید، چون مشارکت فعال شما در روند درمان بسیار مؤثر است.
با رعایت این نکات ساده، می‌توانید از جلسات و فواید فیزیوتراپی خود بهترین بهره را ببرید و سریع‌تر به اهداف درمانی خود دست یابید. همچنین، تعامل مثبت با فیزیوتراپیست و پیگیری منظم درمان‌ها باعث تسریع بهبودی و کاهش احتمال بازگشت درد یا آسیب‌های مجدد خواهد شد.
سخن آخر برای تعداد جلسات فیزیوتراپی
طبق نظر اکثر پزشکان و متخصصان فیزیوتراپی، تعداد جلسات درمانی معمولاً بر اساس شدت آسیب و نوع بیماری تنظیم می‌شود. در حدود ۷۰% پزشکان برای مشکلات غیرمزمن و آسیب‌های جزئی مانند کشیدگی عضلات یا اسپاسم‌های عضلانی، تعداد ۶ تا ۱۰ جلسه فیزیوتراپی را توصیه می‌کنند. این جلسات معمولاً برای کاهش درد، افزایش دامنه حرکتی و تقویت عضلات کافی است.
برای مشکلات مزمن و پیچیده‌تر مانند آرتروز یا دیسک بیرون زده، حدود ۲۰% پزشکان تعداد بیشتری از جلسات را پیشنهاد می‌دهند. در این موارد، درمان ممکن است بین ۱۵ تا ۲۰ جلسه یا بیشتر ادامه یابد.
در شرایط پس از جراحی، مثل تعویض مفصل یا جراحی‌های بزرگ‌تر، ۱۰% پزشکان به بیمارانی که تحت عمل جراحی قرار می‌گیرند، توصیه می‌کنند که بین ۲۰ تا ۳۰ جلسه فیزیوتراپی برای بازگشت به حالت طبیعی و بهبود عملکرد مفصل انجام دهند.
اما باید توجه داشته باشید که برای دریافت درمان مناسب، مراجعه به یک مرکز فیزیوتراپی معتبر و تیم متخصص بسیار مهم است. این مراکز مانند هوم ژانس با استفاده از تکنیک‌های پیشرفته، ارزیابی دقیق و برنامه‌های درمانی شخصی‌شده، می‌توانند به شما کمک کنند تا به بهبودی سریع‌تر و پایدار دست یابید.
سوالات متداول در تعداد جلسات برای فیزیوتراپی
- آیا انجام فیزیوتراپی هر روز اشکالی ندارد؟
در بیشتر موارد، فیزیوتراپی هر روز توصیه نمی شود، چون بدن به زمان برای ترمیم نیاز دارد. بسته به نوع آسیب، معمولا ۲ تا ۳ جلسه در هفته کافی است.
2. آیا می توان جلسات فیزیوتراپی را پشت سر هم انجام دهید؟
خیر، بهتر است بین جلسات فاصله باشد تا عضلات فرصت بازیابی داشته باشند. انجام جلسات پشت سر هم ممکن است باعث خستگی یا تشدید درد شود.
3. در صورت غیبت در جلسات فیزیوتراپی چه اتفاقی می افتد؟
غیبت مکرر باعث کند شدن روند بهبودی می شود و ممکن است برنامه درمانی نیاز به تنظیم مجدد داشته باشد. تداوم در جلسات برای رسیدن به نتیجه مطلوب ضروری است.
4. آیا می توان تمرینات فیزیوتراپی را در خانه ادامه داد؟
بله، انجام تمرینات تجویز شده در خانه نقش بسیار موثری در تسریع بهبود دارد و بخشی از برنامه درمانی است.
5. چه زمانی باید فیزیوتراپی را متوقف کرد؟
زمان توقف فیزیوتراپی را فیزیوتراپیست با توجه به پیشرفت بیمار تعیین می کند، اما معمولا وقتی درد کاهش یابد و عملکرد طبیعی بازگردد، جلسات کاهش می یابند یا متوقف می شوند.
