6 تکنیک فیزیوتراپی صورت در منزل برای درمان فلج بل

بر اساس نتایج مطالعات منتشرشده در مجله NeuroRehabilitation Journal، بیش از ۷۰ درصد از بیمارانی که به‌دلیل فلج بل تحت فیزیوتراپی صورت قرار گرفتند، طی ۳ تا ۶ ماه بهبود قابل‌توجهی در حرکت، تقارن عضلانی و عملکرد صورت خود داشتند. همچنین تحقیقی در دانشگاه آکسفورد نشان داد که ترکیب تمرینات خانگی با تحریک الکتریکی باعث افزایش اثربخشی فیزیوتراپی صورت تا ۸۵ درصد در بیماران سکته مغزی شده است.

فیزیوتراپی صورت یک روش درمانی است که به منظور بهبود عملکرد عضلات صورت و کاهش مشکلات مختلفی مانند فلج صورت، سکته مغزی، درد عضلانی یا سایر اختلالات صورت استفاده می شود.  این روش شامل تمرینات خاص، تحریکات الکتریکی، ماساژ و روش های دیگر است که به تقویت عضلات صورت و بهبود حرکت و هماهنگی آن ها کمک می کند. به توجه به اهمیت نحوه انجام تکنیک های فیزیوتراپی برای صورت، ما در این مقاله از هومژانس به بررسی انواع مختلف فیزیوتراپی صورت، دستگاه ها و تکنیک های مختلف آن و کاربردهای آن در منزل می پردازیم.

فیزیوتراپی صورت چیست؟ چه کاربردی دارد؟

فیزیوتراپی برای صورت شامل مجموعه ای از روش های درمانی است که به طور ویژه بر روی عضلات صورت، ساختارهای عصبی و بافت های صورت متمرکز می شود. هدف این درمان ها، تقویت عضلات صورت، بازگرداندن تحرک و هماهنگی عضلات، کاهش دردهای عضلانی و تسریع روند بهبود در بیمارانی است که دچار فلج، ضعف یا آسیب در ناحیه صورت شده اند. فیزیوتراپی برای صورت می تواند در بسیاری از اختلالات عصبی، مانند فلج بل، سکته مغزی و مشکلات دیگر مفید باشد.

این روش های درمانی ممکن است به صورت دستی یا با استفاده از دستگاه های خاص انجام شوند که بسته به نیاز بیمار و نوع مشکل، انتخاب می شوند. فیزیوتراپی صورت در منزل نیز به کمک تمرینات خاص و دستگاه های قابل حمل انجام می شود که برای بیمارانی که قادر به مراجعه منظم به کلینیک ها نیستند، بسیار مناسب است.

مزایای فیزیوتراپی صورت برای درمان فلج صورت چیست؟

فیزیوتراپی برای صورت علاوه بر کمک به درمان اختلالات صورت، دارای مزایای متعددی برای سلامت عمومی فرد نیز می باشد. برخی از مزایای فیزیوتراپی صورت عبارتند از:

• بهبود حرکت عضلات صورت: فیزیوتراپی صورت به بازگرداندن تحرک طبیعی عضلات صورت کمک می کند، به ویژه برای بیمارانی که دچار فلج یا ضعف عضلانی هستند.
• کاهش درد و تنش عضلانی: تحریک عضلات صورت از طریق فیزیوتراپی می تواند به کاهش درد و تنش های عضلانی کمک کرده و روند بهبودی را تسریع کند.
• افزایش انعطاف پذیری عضلات صورت: این درمان ها باعث افزایش انعطاف پذیری عضلات صورت و بهبود حرکت طبیعی آن ها می شوند.
• پیشگیری از پیری زودرس: فیزیوتراپی برای صورت با کمک به بهبود گردش خون و تقویت عضلات صورت، می تواند از ایجاد چین و چروک های زودرس جلوگیری کند.
• کمک به بازیابی پس از سکته مغزی یا فلج بل: برای افرادی که دچار فلج صورت یا سکته مغزی شده اند، فیزیوتراپی می تواند به بازگرداندن تحرک عضلات صورت و بهبود حالت آن ها کمک کند.

انواع دستگاه فیزیوتراپی برای صورت کدامند؟

در فرایند فیزیوتراپی صورت از دستگاه‌های مختلفی استفاده می‌شود که هر کدام عملکرد و تأثیر منحصربه‌فردی در بهبود عضلات، کاهش درد و افزایش گردش خون دارند. برخی از این دستگاه‌ها عبارت‌اند از:

1. غلتک های صورت ابزارهایی هستند که به طور خاص برای ماساژ عضلات صورت طراحی شده اند. این ابزارها با تحریک عضلات و بافت های صورت، به افزایش جریان خون، کاهش تنش و بهبود انعطاف پذیری عضلات کمک می کنند. استفاده از این ابزار به ویژه برای افرادی که دچار تنش عضلانی یا استرس در ناحیه صورت هستند، مفید است.
2. دستگاه های میکرو جریان از جریان های الکتریکی با شدت کم برای تحریک عضلات صورت استفاده می کنند. این دستگاه ها برای تقویت عضلات ضعیف صورت و بازگرداندن حرکت به عضلات فلج یا آسیب دیده بسیار موثر هستند. جریان های الکتریکی ضعیف به عضلات کمک می کنند تا به حالت طبیعی خود بازگردند
3. دستگاه های نور درمانی LED از نورهای خاص LED برای تحریک کلاژن سازی و بهبود وضعیت پوست صورت استفاده می کنند. نور درمانی LED به کاهش چین و چروک ها، افزایش جوانی پوست و بهبود سلامت کلی صورت کمک می کند. این دستگاه ها همچنین به کاهش التهاب و تحریک گردش خون در ناحیه صورت کمک می کنند.

در اینجا یک جدول مقایسه ای کامل برای دستگاه های فیزیوتراپی صورت که در متن شما اشاره شده است، آورده شده است:

نوع دستگاه	عملکرد و ویژگی ها	مزایا	محدودیت ها	کاندیدای مناسب
غلتک های صورت	ابزارهایی برای ماساژ عضلات صورت که باعث افزایش جریان خون، کاهش تنش و بهبود انعطاف پذیری عضلات می شود.	– کاهش تنش عضلانی – افزایش جریان خون – بهبود انعطاف پذیری عضلات صورت	– ممکن است برای افراد با حساسیت زیاد یا مشکلات خاص صورت مناسب نباشد.	افرادی که دچار تنش عضلانی یا استرس در ناحیه صورت هستند.
دستگاه های میکروجریان	استفاده از جریان های الکتریکی با شدت کم برای تحریک عضلات صورت و بازگرداندن حرکت به عضلات آسیب دیده.	– تقویت عضلات ضعیف – کمک به بازگشت حرکت عضلات فلج یا آسیب دیده – درمان غیرجراحی برای ضعف عضلات	– ممکن است برای افراد با حساسیت به جریان های الکتریکی مناسب نباشد.	افرادی که به دنبال بازگرداندن حرکت به عضلات فلج یا ضعیف صورت هستند.
دستگاه های نور درمانی LED	استفاده از نور LED برای تحریک کلاژن سازی، بهبود وضعیت پوست و کاهش چین و چروک ها.	– کاهش چین و چروک ها – افزایش جوانی پوست – بهبود سلامت کلی صورت – کاهش التهاب و تحریک گردش خون	– نیاز به استفاده مداوم برای دیدن نتایج. – ممکن است برای برخی افراد با مشکلات پوستی خاص مناسب نباشد.	افرادی که به دنبال کاهش چین و چروک و بهبود کیفیت پوست صورت خود هستند.

استفاده صحیح از این دستگاه‌ها زیر نظر متخصص می‌تواند روند بهبودی و جوان‌سازی صورت را به‌طور چشمگیری تسریع کند و نتایج ماندگارتری را برای بیمار به همراه داشته باشد.

مهم ترین تکنیک های فیزیوتراپی صورت چگونه است؟

در فیزیوتراپی برای صورت، تکنیک های مختلفی به کار گرفته می شود که بسته به نوع مشکل و نیاز بیمار، انتخاب می شوند. برخی از مهم ترین تکنیک ها عبارتند از:

1. رهاسازی میوفاشیال

این تکنیک شامل اعمال فشار و ماساژ در نقاط خاصی از صورت است تا تنش عضلانی کاهش یابد. این روش به ویژه برای افرادی که از تنش و درد عضلانی در ناحیه صورت رنج می برند، بسیار مفید است. رهاسازی میوفاشیال می تواند به بهبود حرکت عضلات صورت کمک کند.

2. آموزش مجدد عصبی عضلانی

این روش به فرد کمک می کند تا نحوه استفاده صحیح از عضلات صورت خود را دوباره یاد بگیرد. این تکنیک به ویژه برای افرادی که دچار ضعف عضلانی به دلیل آسیب عصبی هستند، مناسب است. آموزش مجدد عصبی عضلانی می تواند باعث بهبود تحرک و هماهنگی عضلات صورت شود.

3. درمان دستی

در این روش، فیزیوتراپیست از دستان خود برای انجام تکنیک های خاصی مانند فشار و کشش استفاده می کند تا به بهبود عملکرد عضلات صورت و کاهش درد کمک کند. درمان دستی به ویژه برای افراد مبتلا به آسیب های عضلانی یا عصب کشی مفید است.

4. بیوفیدبک

در این تکنیک، دستگاه های خاص برای اندازه گیری فعالیت های عضلات صورت استفاده می شوند و به فرد بازخورد می دهند تا بهبود حرکت عضلات خود را نظارت کند. این روش به فرد کمک می کند تا کنترل بهتری روی عضلات صورت خود داشته باشد.

5. تحریک الکتریکی عضلات صورت

این روش با تقویت عضلات ضعیف‌شده، به بازگشت عملکرد طبیعی عضلات صورت و بهبود هماهنگی حرکتی کمک می‌کند. همچنین در افرادی که دچار فلج یا ضعف عضلانی هستند، نقش موثری در بازتوانی دارد. تحریک الکتریکی یکی از روش‌های مؤثر فیزیوتراپی صورت است که در آن از جریان‌های ملایم الکتریکی برای فعال‌سازی عضلات استفاده می‌شود.

6. طب سوزنی در فیزیوتراپی صورت

طب سوزنی یک روش درمانی برگرفته از طب سنتی چینی است که با وارد کردن سوزن‌های بسیار نازک به نقاط خاصی از صورت انجام می‌شود. این تکنیک به افزایش جریان خون، کاهش درد، رفع التهاب و تحریک عضلات صورت کمک می‌کند. در ترکیب با سایر روش‌های فیزیوتراپی، طب سوزنی می‌تواند روند بهبودی را تسریع کرده و نتایج چشمگیری به همراه داشته باشد.

رایج ترین کاربرد فیزیوتراپی برای صورت

فیزیوتراپی صورت کاربردهای گسترده ای دارد که در این بخش به رایج ترین و مهم ترین آن ها پرداخته می شود. این روش درمانی می تواند به بهبود عملکرد عضلات صورت، بازگرداندن حرکت طبیعی آن ها و کاهش درد و تنش های عضلانی کمک کند. در ادامه، برخی از مهم ترین کاربردهای فیزیوتراپی برای صورت توضیح داده می شود:

فیزیوتراپی صورت برای فلج بل

فلج بل یکی از اختلالات عصبی است که به طور ناگهانی موجب ضعف یا فلج موقت یک طرف صورت می شود. این اختلال به علت آسیب به اعصاب صورت، به ویژه عصب صورت (عصب کرانیال شماره ۷) بروز می کند و ممکن است با علائمی چون افتادگی صورت، کاهش حس و عدم توانایی در بستن چشم ها و حرکت دادن دهان در یک سمت همراه باشد. فیزیوتراپی صورت برای بیماران مبتلا به فلج بل نقش مهمی در بازگرداندن عملکرد عضلات صورت دارد. در درمان فلج بل، فیزیوتراپیست ها از تکنیک های مختلفی استفاده می کنند، از جمله:

• تمرینات تقویتی عضلات صورت: این تمرینات به منظور تقویت عضلات صورت و بازگرداندن حرکت طبیعی آن ها طراحی شده اند. این تمرینات ممکن است شامل حرکات خاصی برای تقویت عضلات اطراف چشم، دهان و گونه ها باشد.
• تحریک الکتریکی: استفاده از جریان های الکتریکی ضعیف به تقویت عضلات صورت کمک می کند و فرآیند بازسازی عضلات آسیب دیده را تسریع می بخشد.
• ماساژ صورت: ماساژ نواحی خاص صورت کمک به افزایش جریان خون، کاهش تنش عضلانی و تقویت هماهنگی عضلات می کند.
• آموزش مجدد عصبی عضلانی: این تکنیک به بیمار کمک می کند تا نحوه استفاده صحیح از عضلات صورت خود را دوباره یاد بگیرد.

این روش ها می توانند به بهبود عملکرد عضلات صورت و کاهش مدت زمان بهبودی بیمار کمک کنند، و در برخی از موارد، ممکن است موجب بازگشت کامل حرکت عضلات صورت شود.

فیزیوتراپی صورت بعد از سکته مغزی

سکته مغزی به دلیل اختلالات در جریان خون به مغز، ممکن است به آسیب به نواحی خاص مغز منجر شود که می تواند باعث فلج یا ضعف عضلات صورت گردد. مشکلاتی مانند افتادگی یک طرف صورت، کاهش حساسیت و مشکل در انجام حرکات عضلانی صورت در اثر سکته مغزی شایع است. فیزیوتراپی صورت بعد از سکته مغزی به عنوان یکی از روش های مؤثر برای بازیابی حرکت عضلات صورت و جلوگیری از بروز مشکلات بیشتر شناخته شده است. در فیزیوتراپی برای افراد مبتلا به سکته مغزی، درمان ها شامل موارد زیر هستند:

• تمرینات تقویتی عضلات صورت: این تمرینات به تقویت عضلات ضعیف صورت و بازگرداندن تحرک آن ها کمک می کند. برای مثال، تمریناتی برای تقویت عضلات اطراف دهان، چشم و گونه ها طراحی می شود.
• تحریک الکتریکی: تحریک عضلات صورت با استفاده از دستگاه های میکروجریان می تواند موجب تقویت عضلات و بهبود حرکت صورت شود. این روش برای بیماران مبتلا به فلج یا ضعف عضلانی ناشی از سکته مغزی مفید است.
• آموزش مجدد عصبی عضلانی: هدف این تکنیک، بازآموزی نحوه حرکت عضلات صورت و بازگرداندن عملکرد طبیعی آن ها است. این فرآیند شامل استفاده از روش های مختلفی برای بهبود هماهنگی و کنترل عضلات است.
• درمان دستی: فیزیوتراپیست ممکن است از دست خود برای انجام تکنیک های درمانی خاص مانند کشش و ماساژ استفاده کند تا به تسکین درد و بهبود حرکت کمک کند.

نتایج فیزیوتراپی بعد از سکته مغزی ممکن است شامل بازگشت حرکت جزئی یا کامل عضلات صورت، کاهش خطر مشکلات عصبی ثانویه مانند اسپاسم عضلانی و بهبود کیفیت زندگی بیماران باشد. طول مدت درمان بستگی به شدت آسیب و سرعت بهبودی بیمار دارد، اما انجام جلسات مداوم فیزیوتراپی می تواند تأثیرات مثبتی در روند بهبودی داشته باشد.

بهترین تمرینات و تکنیک ها برای فیزیوتراپی صورت در منزل

در مرحله بهبودی اولیه، فیزیوتراپی برای صورت باید حداقل ۳-۴ بار در هفته انجام شود. این جلسات می توانند با توجه به وضعیت بیمار و شدت آسیب بیشتر شوند. پس از آن، تعداد جلسات فیزیوتراپی صورت در منزل کاهش می یابد، اما باید همچنان برای حفظ نتایج به جلسات درمانی منظم ادامه داده شود. فیزیوتراپی صورت در منزل می تواند با انجام تمرینات ساده و استفاده از دستگاه های قابل حمل صورت گیرد. این تمرینات به تقویت عضلات صورت و بهبود عملکرد آن ها کمک می کند. برخی از بهترین تمرینات عبارتند از:

• تحریک صورت با استفاده از دست ها یا دستگاه های خاص می تواند به بهبود گردش خون و کاهش تنش عضلانی کمک کند. این تحریکات به تقویت عضلات صورت و افزایش انعطاف پذیری آن ها کمک می کنند.
• تمرینات گونه و بینی به تقویت عضلات این نواحی کمک کرده و از افتادگی صورت جلوگیری می کنند. این تمرینات شامل حرکت دادن عضلات گونه به طرفین یا بالا و پایین است.
• تمرینات دهان به تقویت عضلات اطراف دهان کمک کرده و از افتادگی آن ها جلوگیری می کنند. این تمرینات شامل حرکات مختلف دهان، مانند بستن و باز کردن دهان، است.
• تمرینات چشم به تقویت عضلات اطراف چشم کمک کرده و از چین و چروک های اطراف آن جلوگیری می کنند. این تمرینات معمولاً شامل تمرکز بر حرکات چشم و تقویت عضلات آن است.

فیزیوتراپی صورت چه خطرات و عوارضی دارد؟

عوارض فیزیوتراپی صورت معمولاً خفیف و موقتی هستند، اما آگاهی از آن‌ها برای جلوگیری از نگرانی‌های احتمالی اهمیت دارد. برخی افراد ممکن است در حین انجام فیزیوتراپی، درد یا حساسیت در عضلات صورت تجربه کنند که ناشی از تحریک عضلات و بافت‌های عمقی است. همچنین، درد عضلانی و خستگی در ناحیه صورت به‌ویژه در جلسات ابتدایی کاملاً طبیعی بوده و با ادامه تمرینات کاهش می‌یابد. در موارد نادری نیز ممکن است کبودی‌های سطحی یا احساس ناراحتی موقتی در محل درمان ایجاد شود. رعایت تکنیک‌های صحیح، استفاده از دستگاه‌های استاندارد و اجرای تمرینات تحت نظر متخصص می‌تواند به حداقل رساندن این عوارض کمک کند.

هزینه فیزیوتراپی صورت چگونه است؟

هزینه های فیزیوتراپی صورت در سال ۱۴۰4 تحت تاثیر عواملی نظیر نوع خدمات، تعداد نواحی تحت درمان، مکان ارائه خدمات (کلینیک یا منزل) و نوع بیمه بیمار قرار دارد. با این وجود، می توان جدول زیر را به عنوان تخمین تقریبی هزینه ها ارائه داد:​

نوع خدمات	هزینه هر جلسه (تومان)
فیزیوتراپی صورت (هر ناحیه)	۱۴۰,۰۰۰ الی ۳۰۰,۰۰۰
فیزیوتراپی صورت (دو ناحیه)	۱۸۰,۰۰۰ الی ۳۰۰,۰۰۰
لیزر پرتوان	۲۰۰,۰۰۰ الی ۳۵۰,۰۰۰
تمرین درمانی تخصصی	۱۰۰,۰۰۰ الی ۱۵۰,۰۰۰

توجه داشته باشید که این هزینه ها ممکن است با توجه به محل ارائه خدمات (کلینیک یا منزل)، تعداد جلسات مورد نیاز و نوع بیمه بیمار متفاوت باشند. برای دریافت اطلاعات دقیق تر و به روز، توصیه می شود با مراکز فیزیوتراپی معتبر در منطقه خود تماس گرفته و مشاوره لازم را دریافت نمایید.​

مراحل فیزیوتراپی صورت در منزل: راهنمای گام به گام

فیزیوتراپی صورت در منزل یکی از روش های موثر برای درمان مشکلات عضلات صورت است که به ویژه برای بیمارانی که قادر به مراجعه به کلینیک نیستند، مناسب است. در اینجا مراحل انجام فیزیوتراپی صورت در منزل به صورت گام به گام توضیح داده می شود:

1. مشاوره اولیه با فیزیوتراپیست: اولین مرحله در فیزیوتراپی صورت در منزل، مشاوره با یک فیزیوتراپیست متخصص است تا نیازهای درمانی بیمار شناسایی شود. این ارزیابی شامل بررسی وضعیت عضلات صورت، تاریخچه پزشکی و مشکلات موجود می باشد.
2. انجام تمرینات مناسب: پس از ارزیابی، فیزیوتراپیست تمرینات خاصی را برای تقویت عضلات صورت توصیه می کند. این تمرینات شامل حرکات ساده برای تقویت عضلات گونه، دهان و چشم است.
3. استفاده از دستگاه های فیزیوتراپی: در صورت نیاز، بیمار می تواند از دستگاه های فیزیوتراپی مانند دستگاه های میکروجریان یا دستگاه های نور درمانی LED استفاده کند. این دستگاه ها به تحریک عضلات و بهبود وضعیت پوست صورت کمک می کنند.
4. انجام جلسات درمانی منظم: فیزیوتراپی صورت باید به صورت منظم انجام شود. بیمار باید طبق برنامه ای که فیزیوتراپیست تعیین کرده، تمرینات را انجام دهد و جلسات درمانی را ادامه دهد تا بهبودی مشاهده شود.
5. ارزیابی وضعیت و تنظیم برنامه درمانی: در نهایت، فیزیوتراپیست باید به طور منظم وضعیت بیمار را ارزیابی کرده و در صورت لزوم، برنامه درمانی را بر اساس پیشرفت یا تغییرات وضعیت بیمار تنظیم کند.

سخن آخر برای فیزیوتراپی صورت کجا مراجعه کنیم؟

فیزیوتراپی صورت یکی از روش های مؤثر برای درمان مشکلات صورت است که می تواند به بهبود حرکت، تقویت عضلات و کاهش درد در این ناحیه کمک کند. انجام تمرینات منظم و استفاده از دستگاه های فیزیوتراپی صورت در منزل می تواند به تسریع روند بهبودی کمک کند. از سوی دیگر، آمارها نشان می‌دهد که استفاده از دستگاه‌های فیزیوتراپی صورت و تمرینات جوان‌سازی عضلات، در بین افراد بالای ۳۰ سال به‌شدت رو به افزایش است. در سال‌های اخیر، در کشورهای اروپایی، استفاده از روش‌های غیرتهاجمی مانند فیزیوتراپی صورت به جای جراحی‌های زیبایی، بیش از ۴۰ درصد رشد داشته است.

با توجه به مزایا و کاربردهای متعدد این روش، فیزیوتراپی صورت در بسیاری از موارد می تواند به بازگرداندن کیفیت زندگی فرد کمک کند. اگر شما یا نزدیکانتان با مشکلات صورت روبرو هستید، توصیه می ‌کنیم که جهت مشاوره و دریافت خدمات فیزیوتراپی به مرکز هوم ژانس مراجعه کنید. تیم متخصص این مرکز آماده است تا شما را در مسیر بهبودی همراهی کند.

سوالات متداول در فیزیوتراپی صورت

1. آیا فیزیوتراپی صورت جنبه درمانی دارد؟

بله، فیزیوتراپی برای صورت جنبه درمانی دارد و برای درمان مشکلات عضلات صورت مانند فلج بل، سکته مغزی و دیگر اختلالات عضلانی صورت استفاده می شود.

2. آیا فیزیوتراپی صورت در منزل برای همه مناسب است؟

برای اکثر افراد، فیزیوتراپی صورت در منزل مناسب است، اما باید ابتدا توسط یک فیزیوتراپیست ارزیابی شوید تا تصمیم بگیرد که درمان خانگی برای شما مناسب است یا نه؟

3. فیزیوتراپی صورت در منزل چه زمانی باید متوقف شود؟

در صورت بروز عوارض شدید یا عدم پیشرفت در بهبودی باید متوقف شود. در این صورت باید با فیزیوتراپیست خود مشورت کنید.